Rozpoczął się sezon grzewczy, czyli okres szczególny dla strażaków. W najbliższych miesiącach może dojść do wzrostu ilości pożarów, a także zatruć tlenkiem węgla. Każdego roku z powodu zatrucia tlenkiem węgla, inaczej nazywanego czadem, ginie kilkadziesiąt osób. Bardzo często nie ma to związku z powstaniem pożaru, a wynika jedynie z niewłaściwej eksploatacji budynku i znajdujących się w nich urządzeń i instalacji grzewczych.
Tlenek węgla CO, potocznie zwany czadem, w temperaturze pokojowej jest bezbarwnym i bezwonnym gaz. Ma silne własności toksyczne. Gromadzi się głównie pod sufitem, ponieważ ma nieco mniejszą gęstość od powierza. Wdychanie nawet niewielkiej ilości tlenku węgla może spowodować zatrucie, silny ból głowy, wymioty, zapadnięcie w śpiączkę, a nawet zgon.
Strażacy przypominają, że w obiektach, w których odbywa się proces spalania paliwa stałego, ciekłego lub gazowego, usuwa się zanieczyszczenia z przewodów dymowych i spalinowych: cztery razy w roku w domach opalanych paliwem stałym (np. węglem, drewnem), dwa razy w roku w domach opalanych paliwem ciekłym i gazowym, co najmniej raz w miesiącu, jeżeli przepisy miejscowe nie stanowią inaczej od palenisk zakładów zbiorowego żywienia i usług gastronomicznych.
Przynajmniej raz w roku usuwamy zanieczyszczenia z przewodów wentylacyjnych. Z kolei ustawa z 1994 roku zobowiązuje właścicieli i zarządców bloków mieszkalnych i domów jednorodzinnych do okresowej kontroli, co najmniej raz w roku, stanu technicznego instalacji gazowych oraz przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych).
Głównym źródłem zatruć w budynkach mieszkalnych jest niesprawność przewodów kominowych: wentylacyjnych, spalinowych i dymowych. Wadliwe działanie wspomnianych przewodów może wynikać z: ich nieszczelności, braku konserwacji, w tym czyszczenia, wad konstrukcyjnych, niedostosowania istniejącego systemu wentylacji do standardów szczelności stosowanych okien i drzwi, w związku z wymianą starych okien i drzwi na nowe.
Powyższe przyczyny mogą prowadzić do niedrożności przewodów, braku ciągu, a nawet do powstawania zjawiska ciągu wstecznego, polegającego na tym, że dym zamiast wydostawać się przewodem kominowym na zewnątrz, cofa się z powrotem do pomieszczenia.
Strażacy radzą również jak uniknąć zaczadzenia. Kluczowe mogą okazać się kontrole techniczne, w tym sprawdzanie szczelności przewodów kominowych, ich systematyczne czyszczenie oraz sprawdzanie występowania dostatecznego ciągu powietrza. Należy również używać jedynie sprawnych urządzeń, w których odbywa się proces spalania. Nie wolno zaklejać i zasłaniać w żaden inny sposób kratek wentylacyjnych.
W przypadku wymiany okien na nowe, sprawdzić poprawność działania wentylacji, ponieważ są one najczęściej o wiele bardziej szczelne w stosunku do wcześniej stosowanych w budynku i mogą pogarszać wentylację. Ważne jest również wietrzenie pomieszczeń takich jak kuchnia czy łazienka, w których odbywa się proces spalania. Nie możemy bagatelizować objawów duszności, bólów i zawrotów głowy, nudności, wymiotów, oszołomienia, osłabienia, przyspieszenia czynności serca i oddychania, gdyż mogą być sygnałem, że ulegamy zatruciu czadem. W takiej sytuacji należy natychmiast przewietrzyć pomieszczenie, w którym się znajdujemy i zasięgnąć porady lekarskiej.
A jak możemy pomóc osobie zatrutej tlenkiem węgla? Bardzo ważne jest, aby poszkodowany otrzymał dopływ świeżego powietrza. Należy zapewnić takiej osobie bezpieczeństwo. Obowiązkiem jest również wezwanie służb ratowniczych. Osobie zatrutej tlenkiem węgla należy podać, jak najszybciej to możliwe, tlen. Jeżeli osoba poszkodowana nie oddycha, ma zatrzymaną akcję serca, należy natychmiast zastosować sztuczne oddychanie np. metodą usta - usta oraz masaż serca. Nie wolno wpadać w panikę, kiedy znajdziemy dziecko lub dorosłego z objawami zaburzenia świadomości w kuchni, łazience lub garażu, tylko jak najszybciej przystąpić do udzielania pierwszej pomocy.
Pamiętajmy, że od stosowania się do powyższych rad może zależeć nasze zdrowie i życie oraz zdrowie i życie naszych bliskich. A wystarczy jedynie odrobina przezorności. Miejmy nadzieję, że nigdy nie znajdziemy się w takiej sytuacji, a strażaków czeka spokojna zima.
