kliknij na zdjęcie, aby powiększyć.
kliknij na zdjęcie, aby powiększyć.
kliknij na zdjęcie, aby powiększyć.
W Strzelinie rynek znalazł swoje miejsce w bezpośrednim sąsiedztwie dwóch najważniejszych obiektów przedkolacyjnego miasta, został wytyczony na północ od pierwotnego grodu kasztelańskiego (dziś ul. Św. Floriana) i na wschód od najstarszego kościoła strzelińskiego, rotundy św. Gotarda. Rynek przybrał formę kwadratu o boku około 120 metrów.
Na początku XIII w. w środku rynku powstał dom kupiecki, w którym swoje miejsce znalazły kramy, jatki oraz warsztaty rzemieślnicze. Poszczególne pierzeje rynku zabudowane zostały początkowo drewnianymi domami mieszczan, które wraz z upływem czasu zastępowane były murowanymi kamienicami. Zgodnie ze średniowiecznymi standardami ówczesne kamienice miały wąskie fasady, rzadko szersze niż dwa okna, na parterze znajdowały się kramy kupieckie albo warsztaty rzemieślnicze, a na piętrze mieszkania. Na zapleczu stosunkowo długich kamienic umiejscowione były, zwykle niewielkich rozmiarów, ogrody warzywne.
W momencie lokacji, Strzelin był miastem książęcym, co oznaczało, że stanowił własność księcia Bolka I Świdnickiego, a później jego następców. W imieniu księcia władzę w mieście sprawował mianowany przez niego wójt, w 1292 r. był nim Zygfryd, a rok później Arnold. Siedzibą wójta była część domu kupieckiego. Najważniejsze decyzje dotyczące miasta wójt podejmował w konsultacji z jego mieszkańcami, początkowo z większością, a później z najbardziej znaczącymi mieszczanami, z których stopniowo wyłaniała się Rada Miejska – po raz pierwszy o Radzie Miejskiej Strzelina wiemy z dokumentu z 1307 r. W 1349 r. strzelińscy mieszczanie wykupili od księcia urząd wójta i w ten sposób samodzielnie zaczęli zarządzać miastem poprzez wybieraną Radę Miejską z Burmistrzem na czele. Siedzibą rady i burmistrza stał się ratusz wydzielony z dawnego domu kupieckiego. Swoje miejsce w środku rynku znalazł również budynek, w którym sprzedawano sól.
Ratusz został gruntownie przebudowany po wielkim pożarze miasta w 1565 r. Najniższa część wieży ratusza widoczna współcześnie pochodzi właśnie z tego okresu. Ratusz był również siedzibą ławy miejskiej, która pełniła funkcję organu władzy sadowniczej. Wyroki ogłaszane były przy stole sędziowskim wykutym w granicie, zachowanym po dzień dzisiejszy. Ostatnia wielka przebudowa ratusza miała miejsce po następnym pożarze w 1706 r. , a wieża uzyskała swój kształt w 1818 r. przekraczając łącznie z hełmem wysokość 70 metrów.
Okres świetności, ratusz przeżywał w dwudziestoleciu międzywojennym, był to kompleks budynków przedzielonych dwiema uliczkami, w których swoją siedzibę znalazł urząd stanu cywilnego wraz z urzędem meldunkowym, komenda policji, restauracja, kawiarnia, cukiernia, księgarnia, miejska kasa oszczędnościowa, rozgłośnia radiowa i kilka renomowanych sklepów. Po zachodniej stronie ratusza znajdowała się fontanna i pomnik strzelca odrestaurowany przed kilkoma laty przez Towarzystwo Wzgórz Strzelińskich. Budynki ratusza niestety nie przetrwały II wojny światowej. Na rozkaz niemieckiego komendanta obrony miasta, ostatniego w czasie wojny burmistrza Strzelina Kurta Eberle wsadzona w powietrze została wieża ratusza oraz wieże kościołów św. Michała i Podwyższenia Krzyża Świętego. Reszty zniszczenia dokonała wkraczająca do Strzelina armia radziecka, a później polscy szabrownicy.
